Autor: Eryk Ziędalski
Zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią, z poprzedniego podsumowania wydarzeń na świecie (tj. za wrzesień), postanowiliśmy bliżej się przyjrzeć amerykańskiej kampanii wyborczej oraz postulatom wysuwanym przez dwóch najpoważniejszych kandydatów na urząd prezydenta Stanów Zjednoczonych, a więc przez Joe Bidena oraz Donalda Trumpa. Zważywszy na fakt, iż do wyborów pozostały dwa tygodnie (w momencie pisania tego tekstu), można śmiało założyć, że obaj nominaci przedstawili wszystkie pomysły na przyszły kształt polityk wprowadzanych w najważniejszym państwie zachodniego świata. Z tego też powodu niniejszy artykuł chcielibyśmy zacząć od przedstawienia poglądów obu kandydatów na istotne kwestie, następnie przechodząc do omówienia głośnej sprawy nominacjisędzi Amy Coney Barret do Sądu Najwyższego, by zakończyć krótkim podsumowaniem dotychczasowej kampanii wyborczej.
Trump vs Biden: Kto gdzie stoi?
Polityka Zagraniczna: W przypadku polityki zagranicznej mamy do czynienia z istotnymi różnicami pomiędzy oboma kandydatami, choć wypada podkreślić, iż obaj obiecują twarde podejście do Chin. Jeśli chodzi o Prezydenta Trumpa, to w trakcie jego kolejnej kadencji możemy spodziewać się kontynuacji dotychczasowej polityki zagranicznej, a więc skupienia się na Pacyfiku, podkopywania pozycji UE i NATO, ograniczania amerykańskiej obecności militarnej na świecie oraz rywalizacji celnej z różnymi podmiotami międzynarodowymi. Jeśli chodzi o Wiceprezydenta Bidena, warto przeczytać jego manifest dot. polityki zagranicznej na stronie Foreign Affairs1. Pisząc w dużym skrócie, chce on powrotu do relacji opartych o wspólne wartości Zachodu (rządy prawa, demokrację liberalną), współpracę na polu UE-USA oraz w ramach NATO, a także ostrzejszego kursu wobec autokratów. Ponadto jest on zwolennikiem międzynarodowych umów o wolnym handlu, z których wycofał się prezydent Trump (jak TTP i TTIP), co niewątpliwie nas cieszy, jako zwolenników wolnego handlu.
Polityka Imigracyjna: Jeśli zaś chodzi o politykę imigracyjną, trudno znaleźć wspólne postulaty u nominatów obu partii. Prezydent Trump jest zwolennikiem ograniczania imigracji, budowy muru na granicy z Meksykiem oraz zmniejszenia pomocy dla uchodźców2. Z kolei Joe Biden opowiada się za wycofaniem części przepisów, których efektem było rozdzielanie rodzin migrantów, zniesieniem zakazu podróżowania do USA dla mieszkańców kilku muzułmańskich państw, a także za zniesieniem limitów dla azylantów3.
Gospodarka: Podejście do gospodarki obu kandydatów jest dosyć odmienne. W przypadku prezydenta Trumpa możemy spodziewać się prowadzenia podobnej polityki jak dotychczas, a więc nastawienia na obniżkę podatków (co zmniejszy dochody federalne o 1,9 bln dolarów w ciągu najbliższych 10 lat) oraz redukcję wydatków (dającą oszczędności w wysokości 700 mld dolarów). Celem Trumpa jest również ograniczenie związków gospodarczych z Chinami, czego przejawem mogą być postulowane ulgi i preferencje podatkowe dla firm, które przeniosą swoją produkcję i miejsca pracy z Chin do Stanów Zjednoczonych4. Z kolei Joe Biden proponuje zwiększenie wydatków publicznych (7,3 bln dolarów w ciągu najbliższych 10 lat), do których sfinansowania mają posłużyć wyższe podatki dla najbogatszych, a także ograniczenie subsydiów dla branż nieruchomości czy wydobycia paliw kopalnych (dochody federalne wyższe o 4,1 bln dolarów). Miałyby być one wykorzystane do rozwoju infrastruktury oraz zwiększenia nakładów na edukację. Jednakowoż zamierza on także wprowadzić ulgi podatkowe dla najbiedniejszych Amerykanów5. Zainteresowanych zagłębieniem tematu odsyłamy do artykułu Łukasza Dąbrosia na portalu AmerykaWybiera.pl, do którego link znaleźć można w przypisach.
Służba Zdrowia: W przypadku podejścia do służby zdrowia podobnie jak w poprzednich przypadkach obu kandydatów więcej dzieli niż łączy. Obecny prezydent jest zadeklarowanym przeciwnikiem tzw. Obamacare i dąży do uchylenia tej ustawy. Ponadto chciałby doprowadzić do obniżenia cen leków poprzez zezwolenie na ich import z zagranicy6. Z kolei były wiceprezydent z czasów prezydentury Baraka Obamy jest gorącym zwolennikiem Affordable Care Act (czyli Obamacare) i chciałby dążyć do rozszerzenia go na większą liczbę Amerykanów. Dodatkowo postuluje utworzenie systemu, w którym to każdy obywatel USA miałby opcję przystąpienia do publicznego ubezpieczenia zdrowotnego7.
Gra o Sąd Najwyższy
Śmierć sędzi Ruth Bader Ginsburg 18 września br. dolała jeszcze więcej oliwy do ognia do i tak już gorącej kampanii wyborczej pomiędzy Bidenem, a Trumpem, gdyż otwierała Republikanom drogę do nominacji wybranej przez siebie osoby na jedną z najważniejszych pozycji w Amerykańskim systemie sądowym, co może na lata przesądzić o dominacji sędziów z nadania GOP w składzie Sądu Najwyższego (6 do 3). Prezydent USA szybko skorzystał z sytuacji i zaprezentował Amy Coney Barrett, jako swoją kandydatkę, zaś lider większości senackiej Mitch McConnell zapowiedział, że izba wyższa przejdzie do przesłuchania sędzi Barett, a następnie jej zatwierdzenia, tak szybko jak będzie to tylko możliwe. Wywołało to spore kontrowersje, zwłaszcza po lewej stronie, gdyż sam McConnell odmówił możliwości zgłoszenia swojego nominata Barrackowi Obamie w 2016 roku, argumentując to tym, że wybór sędziego SN nie powinien mieć miejsca w roku wyborczym8. Pomimo tego pojawiła się iskierka nadziei dla Demokratów, gdyż kilku senatorów GOP zdecydowało się zagłosować przeciwko, zaś paru innych zostało zakażonych koronawirusem9, co dawało szansę na to, że głosowanie nad kandydaturą Amy Coney Barrett nie zdąży się odbyć przed wyborami. Niemniej jednak, Republikanom udało się doprowadzić do przesłuchania nominatki Donalda Trumpa przed senacką komisją oraz wyznaczyć głosowanie nad jej kandydaturą na 22 października br. Tym samym wydaje się niemal przesądzone, że Republikanie zdobędą większość w Sądzie Najwyższym USA, która da im możliwość pozbycia się Obamacare, zrewidowania kwestii aborcji, a także określenia nieważności nadchodzących wyborów w przypadku porażki Donalda Trumpa10.
Restore The Soul of America vs Make America Great Again, czyli podsumowanie dotychczasowej kampanii wyborczej
Wyżej wymienione zachowania partii Republikańskiej dosyć dobrze tłumaczy obecna dynamika kampanii wyborczej w USA, bowiem według większości prognoz, Demokraci są na dobrej drodze do utrzymania większości w Izbie Reprezentantów, a także do przejęcia kontroli nad Senatem oraz urzędem Prezydenta. Jest to spowodowane przede wszystkim słabymi sondażami Donalda Trumpa (średnia sondażowa na poziomie 42%, przy 52,5% Bidena)11, które również oddziałują na kandydatów GOP do senatu, utrudniając im walkę o utrzymanie większości w izbie wyższej kongresu USA. Sam Trump nie pomógł swoim szansom na reelekcję podczas pierwszej debaty z Joe Bidenem, kiedy wielokrotnie wchodził w zdanie kontrkandydatowi oraz prowadzącemu, a także dziwnie zachowując się po zakażeniu koronawirusem (np. urządzając przejażdżkę niczym papież przed szpitalem, w którym był hospitalizowany)12. Jest to dobrze widoczne zarówno w sondażach stanowych (w tym w kluczowych dla reelekcji Florydy i Pensylwanii) jak i w ogólnokrajowych, gdzie Biden radzi sobie bardzo dobrze, odzyskując dla Demokratów głosy seniorów, które mogą okazać się kluczowe dla zdobycia prezydentury13. Tym samym wydaje się, że ostatnią szansą dla Republikanów i Donalda Trumpa na zwycięstwo, jest ostatnia debata prezydencka, która potencjalnie mogłaby zmienić dynamikę kampanii oraz negatywny trend dla prezydenta Trumpa. Z tego też powodu ostatnie dwa tygodnie zapowiadają się bardzo ciekawie, gdyż ewentualne wpadki mogą (ale nie muszą) drogo kosztować każdego z kandydatów.
Mając to wszystko na uwadze, można spokojnie powiedzieć, że przed Ameryką jedna z najdłuższych nocy wyborczych (być może nawet dłuższa niż ta z 2000 roku), która swój finał może znaleźć przed Sądem Najwyższym. Jedno jest pewne, będą to kompletnie inne wybory niż te dotychczasowe, a coraz liczniejsze przypadki głosowania korespondencyjnego mogą okazać się kluczowym czynnikiem dla ewentualnego zwycięstwa Joe Bidena.
Dla amerykańskich wolnościowców z kolei z pewnością będzie to trudny wybór. Obaj kandydaci prezentują postulaty zarówno pożądane z punktu widzenia klasycznego liberalizmu, jak i głęboko sprzeczne z jego duchem. Dylemat ten świetnie obrazuje sonda przeprowadzona w wolnościowym magazynie „Reason”, z którego wynika, że większość kadry zagłosowałaby na trzecią kandydatkę – Jo Jorgensen nominowaną przez Libertarian Party14.
1 "Why America Must Lead Again. Rescuing U.S. Foreign Policy After Trump", Joe Biden, Foreign Affairs,
https://www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2020-01-23/why-america-must-lead-again?fbclid=IwAR3bB16YT_A6P8j5eakS72CkXa7_LE8pMu--gvIsFCf3RADmPMjPwszDwGA
2 "Donald Trump policies: Where does the president stand on key issues?", BBC,
https://www.bbc.com/news/election-us-2020-53828147
"Where Trump and Biden stand on the issues", Washington Post,
https://www.washingtonpost.com/elections/2020/trump-policies-vs-biden-policies/?itid=lb_election-2020-what-to-know_enhanced-template_14
3 "Joe Biden: Where does Joe Biden stand on key issues?", BBC,
https://www.bbc.com/news/election-us-2020-53575474
"Where Trump and Biden stand on the issues", Washington Post,
https://www.washingtonpost.com/elections/2020/trump-policies-vs-biden-policies/?itid=lb_election-2020-what-to-know_enhanced-template_14
4 "„Trumponomika” czy „bidenomika”? – wybory okiem ekonomistów", Łukasz Dąbroś, AmerykaWybiera.pl,
https://amerykawybiera.pl/2020/10/05/trumponomika-czy-bidenomika-wybory-okiem-ekonomistow/?fbclid=IwAR2tNj_3-m7areTcONgGOFV6BmWVavmmndREsCuY1leAs4j0l0ePOPF4XQw
5 "„Trumponomika” czy „bidenomika”? – wybory okiem ekonomistów", Łukasz Dąbroś, AmerykaWybiera.pl,
https://amerykawybiera.pl/2020/10/05/trumponomika-czy-bidenomika-wybory-okiem-ekonomistow/?fbclid=IwAR2tNj_3-m7areTcONgGOFV6BmWVavmmndREsCuY1leAs4j0l0ePOPF4XQw
6 US election 2020: What are Trump's and Biden's policies?", BBC,
https://www.bbc.com/news/election-us-2020-54507550
7 "US election 2020: What are Trump's and Biden's policies?", BBC,
https://www.bbc.com/news/election-us-2020-54507550
8 "Ruth Bader Ginsburg death: Voters' verdict on the Supreme Court battle", BBC,
https://www.bbc.com/news/election-us-2020-54243464
9 "Senate GOP's third positive Covid-19 case threatens quick Barrett confirmation", CNN,
https://edition.cnn.com/2020/10/03/politics/ron-johnson-coronavirus/index.html
10 "Amy Coney Barrett Confirmation Hearings: Highlights from Day 4", New York Times,
https://www.nytimes.com/2020/10/15/us/politics/amy-coney-barrett-hearing.html
11 Fivethirtyeight.com,
https://projects.fivethirtyeight.com/polls/president-general/national/
12 "Trump Covid: President criticised over drive-past", BBC,
https://www.bbc.com/news/election-us-2020-54415532
13 "How turnout and swing voters could get Trump or Biden to 270", Washington Post,
https://www.washingtonpost.com/graphics/2020/politics/voter-turnout-270-trump-biden/
14https://reason.com/2020/10/12/how-will-reason-staffers-vote-in-2020/